Таҳаввулоти Афғонистон, ки тамоми равандҳои сиёсй ва амниятии минтақаро таҳти таъсири худ гирифтааст, ба равобит миёни Амрико ва Русия низ соя афкандааст. Аммо ин бор ин соя шабеҳи сояест, ки дар як гармои тоқатфарсо домани имдод густурдааст. Дар пайи гузаштҳои мутақобил ва муомилоти сиёсие, ки ахиран миёни Кремл ва Кохи сафед анчом шуд, бисёре аз масъалаҳои мавчуд дар равобити ду тараф ҳал шуданд ё аз шиддаташон коста шуд. Агар ҳифзи тамомияти арзй ва манотиқи суннатй, ҳамчунин саркуби чудоиталабон дар марҳалаи кунунй аз ташвишҳои аслии Маскав маҳсуб шаванд, барои Вашингтон гурез аз шикаст ва такрори сарнавишти Шуравии собиқ дар Афғонистон, муҳимтарин масъалаи пеши ру маҳсуб мешавад. Бо таваччуҳ ба ин, ду тараф дар пайи як силсила музокираҳо руйкардҳоеро дар ростои ҳалли ин масоил интихоб карданд. Муҳимтарин таҳаввул дар ин замина, мувофиқати Русия ба парвози ҳавопаймоҳои бории амрикои аз фарози қаламраваш ба манзури интиқоли тачҳизоти низомй ба Афғонистон аст, ки бидуни дарёфти ҳақи тронзит сурат мегирад. Аз ин тариқ Пентагон муваффақ ба сарфачуйи аз 133 млн. доллар дар сол хоҳад шуд.
Албатта канор омадани Маскав ва Вашингтон реша дар ниёз ва эҳтиёчоте дорад, ки имруз ду кишвари ИМА ва Русия ба унвони ду қудрат аз ҳамдигар эҳсос мекунанд.Талоши ду кишвари Украина ва Гурчистон барои пайвастан ба НАТО ва таҳаррукоти чудоиталабй дар Қафқоз аз мавзуоте ҳастанд, ки бетаъсир аз хорич шакл намегиранд ва Русия бо чалби ҳимояти Ғарб аз сиёсатҳои худ дар қиболи ин масъалаҳо, талош дорад раванди таҳаввулотро тибқи муроди хеш ҳаракат диҳад.Дар мавриди Осиёи Марказй, ки Русия онро минтақаи суннатии нуфузи худ тавсиф мекунад, ташвиши Кремл он аст, ки кишварҳои ғарбй имкони манёвр аз Русия дар ин маҳдудаи чуғрофиёиро нагиранд.Яъне Маскав моил нест кишварҳои ғарбй бо мушорикати беш аз ҳад дар бахшҳои сиёсй, иқтисодй, амниятй ва фарҳангии кишварҳои Осиёи Марказй,дар сиёсатгузориҳои сарони ин кишварҳо таъсир гузоранд.Ба иборати дигар интизори Маскав аз Ғарб ин аст, ки ба нақши раҳбарии Маскав дар таҳаввулоти Осиёи Марказй ва Қафқоз эҳтиром гузорад.
Аз суе Ғарб низ дар баробари амали анчомшуда қарор гирифтааст ва бе кумак ва ҳамкории Русия маҳол аст, ки аз ботлоқи эчодкардаи худ раҳо шавад.Бо даргир шудан дар ду чанги Ироқ ва Афғонистон, кишварҳои ғарбй ба саркардагии Амрико дар гирдобе банд мондаанд, ки начот аз он чуз шикаст ҳосиле ба ҳамроҳ нахоҳад дошт.Дар ин миён чанги Афғонистон аз вижагии бештаре бархурдор аст, зеро дар ин чанг ба истилоҳ сарнавишти НАТО рақам мехурад.Қарори маълум, паймони Атлантики шимолй дар таърихи беш аз 50 - солаи мавчудияти хеш,барои нахустин бор маъмурияти ба истилоҳ сулҳбониро ба уҳда гирифтааст ва нокомй дар Афғонистон ба маънои сароғози измеҳлоли ин паймони низомй низ хоҳад буд.Аз ин ру Ғарб бо ҳар роҳи мумкин талош дорад қазияи Афғонистонро ба нафъи худ ҳал кунад.Албатта, нокомии Ғарб ва хуручи низомиёни кишварҳои ғарбй аз Афғонистон ба ҳеч вачҳ ба нафъи Русия нахоҳад буд. Зеро дар чунин шароите Русия ба таври инфиродй дар баробари падидаҳое назири «ифротгаройии исломй» ва «тероризми байналмилалй» қарор хоҳад гирифт. Дар чунин ҳолате раванди таҳаввулот дар кишварҳои Осиёи Марказй ғайриқобили пешбинй хоҳад буд. Бо ин ҳол ҳамкориҳои наздики Маскав - Вашингтон дар масъалаи Афғонистон ҳаргиз ба ин маънй нест, ки ду қудрату Шарқу Ғарб мушкилоти мавчуд дар равобити ҳамдигарро ҳаллу фасл кардаанд. Воқеият ин аст, ки ихтилофи назар дар мавзуоте назири барномаҳои ҳастайии Эрон, пайвастани Украина ва Гурчистон ба НАТО, ба расмият шинохтани истиқлолияти Обхозиё ва Осетиёи чанубй ва амсоли ин миёни ду тараф ба қуввати худ боқист. Фақат манофеи муштарак дар қазияи Афғонистон Маскав ва Вашингтонро водор ба як силсила ҳамкориҳо кардааст, ки дар марҳалаи кунунй бархоста аз ниёзҳои ҳар ду тараф аст
Комментариев нет:
Отправить комментарий