САХИФАХО

четверг, 7 мая 2009 г.

Пул дихед ва рох равед!


Масъулони Точикистон эълом карданд, ки баъд аз пурра ба истифода додан, ҳаракати мошинхо ба воситаи шоҳроҳи "Душанбе - Бустон - Чаноқ" пулакй хоҳад шуд. Бар асоси гуфатаи ин масъулон, рузи 9 сентябри соли равон, дар солрузи истиқлолияти Точикистон маросими ба истифода додани шоҳроҳи мазкур баргузор хоҳад шуд.
Чои муболиға нест, ки тарҳи мазкур, аз чумлаи тарҳҳои миллии Точикистон аст, ки дорои аҳамияти вижаи стротегй мебошад. Ин роҳ ягона роҳи пайванди заминии марказ ва шимоли Точикистон аст, дар солҳои касби истиқлол ва марзбандиҳои чадид дар қаламрави Шуравии собиқ, аҳамияти бештаре касб кард.Дар рузҳои турктозиҳои гуруҳи муздурони Худойбердиев (ноябри соли1997) бори дигар маълум шуд, ки ин шоҳроҳ дар таъмини таомияти арзй ва амнияти сарзамини Точикистон низ нақши муҳиме бар уҳда дорад. Аз ин чост, ки давлатмардони точик сарфи назар аз тамоми мушкилот, иқдом ба бозсозй ва навсозии шоҳроҳи мазкур намуданд. Ба манзури таъмини рафту омади воситаҳои нақлия дар тамоми фаслҳои сол тунели "Анзоб", ки бозмондаи даврони Шуравй буд, бо кумаки мутахассисони эронй сохта шуд. Аз суи дигар, қарордоди сохтани тунели "Шаҳристон" бо Хитой баста шуд, ки дар айни ҳол дар марҳалаҳои ниҳойи қарор дорад.
Баҳрабардорй аз шоҳрохи "Душанбе - Бустон - Чаноқ" аз чиҳатҳои мухталиф, аз чумла сиёсй, амниятй, иқтисодй, иичтимойи, фарҳангй ... дорои аҳамияти фаровон буда, дар канори ваҳдати чуғрофиёи, ваҳдатро дар дигар заминаҳо низ барои чомeаи точик ба армуғон хоҳад овард. Дар шароити Точикистон, ки 93% қаламравашро куҳҳо ташкил медиҳанд, шоҳроҳи Душанбе - Бустон - Чаноқ сарвати бебаҳои миллй ба ҳисоб меравад ва ин сарват мутаалиқ ба ҳамаи мардуми Точикистон аст. Бидуни шак ба марҳалаи баҳрабардорй расидани ин тарҳ орзуи деринаи милёнҳо нафар аз шаҳрвандони ин кишвар аст, то битавонанд аз як гуша ба гушаи дигари Ватани азизи хеш бе кашидани бори миннати ҳамсояи бадсоя, рафту омад кунанд. Албатта, теъдоде аз ҳамватанон ин орзуро бо худ ба хок бурданд ва то ҳануз часади баъзе аз онҳо аз зери тармаву куҳҳои фурурехта пайдо нашудааст.
... Ва ин шоҳроҳ, ин тарҳи миллй, ин чодаи стротегй ... пулакй мешавад.
Зоҳиран ин ҳарфи тозае нест, зеро ин роҳ тақрибан ҳамзамон бо касби истиқлоли Точикстон пулакй шуда буд. Мусофирони ин роҳ ва ронандагони таксиҳо охири солҳои асри 20-ро ба хубй дар ёд доранд: аз Душанбе то Хучанд
25-30 посгоҳи гумрукй ва милиса амал мекард, ки аксари онҳо ғайриқонунй ва фақат ба хотири гирифтани пул фаъолият мекарданд. Бо барқарории суботу оромиш ба кишвар, ҳамаи посгоҳҳои ғайриқонунй барчида шуданд, аммо... Бале, аммо пул гирифтани милисаи роҳ аз ронандагон ҳамчунон идома дорад. Хатто баъзе милисаҳои фурсатталаб худсарона дар канори роҳ истода (ба хусус аз Шаҳристон то Истаравшан) аз ронандагон "ҳақ-ул роҳ" мегиранд. Дар вилояти Суғд ронандагони "душанбегй" бештар дар маърази чунин беинсофиҳо қарор доранд ва дар Душанбе ронандагони "шимолй".
Акнун ин пурсиш матраҳ аст, ки бо пулакй шудани шоҳроҳ, пул гирифтани (ё шояд пул додан ба) нозирони роҳ аз байн хоҳад рафт? Ё ин ки ин "доля" ба қуввати худ боқй хоҳад монд?

Комментариев нет: